Zobacz:
O metodzie (Value Based Management)Trwały wzrost wartości przedsiębiorstwa powinien być najważniejszym z celów jego funkcjonowania. Obecnie wielu praktyków uważa, że przedsiębiorstwa, które stosują koncepcje zarządzania oparte o wartość
(Value Based Management – VBM), mają zdecydowanie większe szanse na zbudowanie trwałej przewagi konkurencyjnej na rynku i tym samym zapewnienie ponadprzeciętnego zwrotu z kapitału dla swoich właścicieli. Sprawa wzrostu wartości to również, obok oczekiwań inwestorów, kwestia skutecznej obrony przedsiębiorstw przed możliwością wrogiego przejęcia. Nieefektywnie zarządzane spółki mają, bowiem z reguły niską wycenę i tym samym stają się atrakcyjnym celem dla konkurencyjnych przedsiębiorstw lub inwestorów rynku kapitałowego.
U podstaw metody VBM leży poszukiwanie wartości i efektywnego gospodarowania zasobami przedsiębiorstwa
w każdym aspekcie jego działalności. Kreacja wartości (i to
w wieloletniej perspektywie) stanowi w tej koncepcji
nadrzędny cel finansowy, a zarazem
strategiczny firmy. Temu podstawowemu dążeniu podporządkowane są pozostałe cele (w tym również nie finansowe) definiowane dla poszczególnych szczebli organizacji.
Filozofia VBM zakłada, że
realizacja planów w zakresie wzrostu wartości organizacji powinna być podstawą dla kształtowania i motywowania wszystkich zachowań pracowników i znajdować odzwierciedlenie w każdym z obszarów działalności przedsiębiorstwa. Osiągnięcie tego celu wiąże się często z koniecznością wprowadzenia wielu, często
głębokich zmian w organizacji. Wynika to chociażby z faktu, iż przeniesienie ciężaru odpowiedzialności za wyniki na poszczególnych pracowników przedsiębiorstwa musi zostać poprzedzone odpowiednią delegacją uprawnień decyzyjnych, bez których realizacja idei VBM nie byłaby w ogóle możliwa.
Dodatkowo cel, którym jest wzrost wartości w każdym obszarze funkcjonalnym organizacji, musi być kwantyfikowalny, podlegać okresowym pomiarom, a wyniki pomiarów powinny być ściśle powiązane z systemem wynagradzania pracowników. Powyższe założenie implikuje
konieczność wdrożenia sprawnego systemu controllingowego badającego wewnętrzne procesy w przedsiębiorstwie, który umożliwiałby zarówno pomiar efektów działań, jak również stanowiłby podstawowe narzędzie wspierające procesy decyzyjne na wszystkich szczeblach organizacji.
Projektowanie i implementacja kompleksowego systemu zarządzania przez wartość powinna wykorzystywać wiele uznanych i stosowanych metod w zarządzaniu, między innymi takich jak:
- Zrównoważona Karta Wyników (Balanced Scorecard)
- Rachunek Kosztów Działań (Activity-Based Costing - ABC)
- Rachunek Kosztów Działań Sterowanych Czasem (Time Driver Activity-Based Costing TDABC)
- System Zarządzania Procesami (Business Process Management – BPM)
- Zarządzanie Projektami (w tym Projektami Inwestycyjnymi) (Project Management – PM)
- Zarządzanie Kapitałem Intelektualnym (Intelectual Capital – IC)
Koncepcje tworzenia wartości są już dosyć rozpowszechnione w przedsiębiorstwach stosujących zarządzanie przez projekty i cieszą się szerokim uznaniem w ocenie przedsięwzięć inwestycyjnych. Niestety w polskiej rzeczywistości rzadko spotyka się praktyczne zastosowanie takich metod na poziomie zarządzania strategicznego i oceny funkcjonowania przedsiębiorstw jako całości czy poszczególnych strategicznych jednostek biznesowych działających w ramach większych organizacji gospodarczych. Co prawda większość zarządów deklaruje, iż podstawowym celem funkcjonowania prowadzonych przez nie przedsiębiorstw jest nastawienie na wzrost ich wartości, jednak sposób pojmowania wartości i jej pomiaru jest bardzo zróżnicowany i często odbiega od założeń koncepcji VBM.